طرح دانشگاه تهران برای کاهش واردات گوشت قرمز با تولید نژاد پربازده گوسفند
استاد ژنتیک و اصلاح نژاد دانشگاه تهران اعلام کرد: در صورت حمایت مالی و اجرایی از طرح تولید نژاد ترکیبی گوسفند چند قلوزا و بدون دنبه، ایران می‌تواند به جای واردات گوشت قرمز، نژادی جدید و پربازده برای پرورش در سامانه‌های غیرمرتعی معرفی کند؛ نژادی با عملکردی معادل ۲.۵ برابر میش‌های بومی و گوشت با کیفیت مشابه دام‌های ایرانی.
هدف‌گذاری علمی برای کاهش واردات و افزایش تولید داخلی
به گفته محمد مرادی شهربابک، عضو هیأت علمی دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، طرح تولید نژاد ترکیبی گوسفند در گروه علوم دامی با همکاری مرکز اصلاح نژاد آغاز شده بود و پس از دستیابی به نتایج اولیه مثبت، اجرای کامل آن نیازمند تأمین اعتبار دولتی است. این طرح برای تأمین پروتئین داخلی و جلوگیری از وابستگی به واردات طراحی شده است.
وی با اشاره به ایجاد بیش از ۴۰۰ نژاد ترکیبی گوسفند در جهان، افزود: در صورت اجرای کامل طرح، میانگین زایش هر میش به دو بره در هر دوره و ۲.۵ بره در سال خواهد رسید، همچنین سن باروری بره‌های ماده از ۱۲ ماه به ۹ ماه کاهش می‌یابد و دنبه تا ۵۰ درصد یا بیشتر حذف خواهد شد.
عملکرد اقتصادی و مزایای دام جدید
مرادی تصریح کرد: نژاد جدید توانایی تولید حدود ۵۰ کیلوگرم لاشه مرغوب را دارد؛ رقمی که نسبت به میش‌های بومی که کمتر از ۲۰ کیلوگرم لاشه تولید می‌کنند، برتری اقتصادی چشمگیری دارد. این افزایش بازدهی می‌تواند صرفه‌جویی قابل توجهی در منابع ارزی کشور ایجاد کند؛ آن هم در شرایطی که طی دو سال گذشته بیش از دو میلیارد دلار صرف واردات گوشت قرمز شده است.
ضرورت تغییر در سیاست‌گذاری دام سبک
استاد دانشگاه تهران ضمن انتقاد از نبود برنامه‌ریزی اصولی در حوزه دام سبک گفت: بخش پرورش گوسفند و بز در کشور با تأمین ۴۸ درصد گوشت قرمز و اشتغال‌زایی برای یک میلیون خانوار، نیازمند توجه ویژه‌ای است. در حال حاضر با تغییر سامانه‌های پرورشی از مراتع به واحدهای نیمه‌صنعتی، نیاز به نژادهایی با تولید بالا بیشتر شده است.
وی خاطرنشان کرد: نژادهای بومی با وجود سازگاری بالا، به دلیل نبود اصلاح نژاد و ضعف در تولید اقتصادی، در سامانه‌های جدید پرورشی کارایی لازم را ندارند و همین امر نیاز به نژاد ترکیبی تثبیت‌شده را دوچندان کرده است.
توقف طرح به دلیل نبود اعتبار
مرادی در پایان تأکید کرد: باوجود عملکرد مثبت اولیه، اجرای کامل طرح از پنج سال پیش تاکنون متوقف شده و بدون تأمین بودجه لازم، ایران از دستیابی به نژادی پربازده و مناسب برای صادرات یا کاهش واردات گوشت قرمز باز خواهد ماند.
این طرح می‌توانست گامی مؤثر در تحقق امنیت غذایی، کاهش وابستگی به ارز یارانه‌ای و تقویت اقتصاد دام سبک کشور باشد.
