تنفس بهتر پایتخت‌نشینان؛ هوای تهران در محدوده قابل قبول قرار گرفت
بر اساس آخرین داده‌های منتشر شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، کیفیت هوای پایتخت هم‌اکنون (نهم اردیبهشت) در وضعیت “قابل قبول” قرار دارد و شهروندان می‌توانند با آسودگی بیشتری به فعالیت‌های روزمره خود بپردازند. این بهبود نسبی کیفیت هوا پس از آن رخ می‌دهد که در 24 ساعت گذشته، آلاینده شاخص هوا، ذرات معلق کوچک‌تر از 2.5 میکرون با میانگین 114، وضعیت “ناسالم برای گروه‌های حساس” را برای تهران رقم زده بود.
در حال حاضر، آلاینده شاخص هوا همچنان “ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون” است، اما میانگین غلظت آن به 90 واحد کاهش یافته که بر اساس شاخص کیفیت هوا (AQI)، در محدوده “قابل قبول” طبقه‌بندی می‌شود. این تغییر مثبت، اگرچه موقتی به نظر می‌رسد، اما می‌تواند برای گروه‌های حساس جامعه که در شرایط آلودگی هوا با مشکلات تنفسی مواجه می‌شوند، خبر خوشایندی باشد.
نگاهی به وضعیت کیفیت هوای تهران از ابتدای سال جاری نشان می‌دهد که از 39 روز سپری شده، 6 روز با هوای “پاک”، 30 روز با هوای “قابل قبول” و متاسفانه 3 روز نیز با هوای “ناسالم برای گروه‌های حساس” تجربه شده است. این آمار، ضرورت تداوم تلاش‌ها برای کاهش آلودگی هوا و بهبود کیفیت زندگی شهروندان را یادآور می‌شود.
شاخص کیفیت هوا (AQI) یک معیار استاندارد برای سنجش میزان آلاینده‌های موجود در هوا و تعیین سطح سلامت آن برای عموم مردم است. این شاخص بر اساس غلظت آلاینده‌های اصلی نظیر ذرات معلق (PM2.5 و PM10)، ازن (O3)، دی‌اکسید نیتروژن (NO2)، دی‌اکسید گوگرد (SO2) و منوکسید کربن (CO) محاسبه و در شش دسته اصلی طبقه‌بندی می‌شود:
- پاک (سبز): 0 تا 50 – بهترین شرایط برای انجام تمامی فعالیت‌ها در فضای باز.
- قابل قبول یا متوسط (زرد): 51 تا 100 – کیفیت هوا در این محدوده معمولاً برای عموم مردم قابل قبول است، اما برخی افراد حساس ممکن است علائم خفیفی را تجربه کنند.
- ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی): 101 تا 150 – افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، کودکان و سالمندان باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین در فضای باز را کاهش دهند.
- ناسالم (قرمز): 151 تا 200 – کیفیت هوا برای عموم مردم ناسالم است و توصیه می‌شود از فعالیت‌های طولانی یا سنگین در فضای باز خودداری شود.
- بسیار ناسالم (بنفش): 201 تا 300 – وضعیت اضطراری. افراد باید از هرگونه فعالیت در فضای باز اجتناب کنند.
- خطرناک (قهوه‌ای): 301 تا 500 – بالاترین سطح آلودگی. خطر جدی برای سلامت عموم مردم وجود دارد و توصیه می‌شود در منزل بمانند.
تغییر وضعیت هوای تهران از “ناسالم برای گروه‌های حساس” به “قابل قبول”، اگرچه یک گام مثبت است، اما نباید از یاد برد که آلودگی هوا یک معضل چندوجهی است و نیازمند راهکارهای پایدار و بلندمدت است. عواملی نظیر ترافیک سنگین، صنایع آلاینده، وارونگی هوا و منابع احتراقی خانگی در تشدید آلودگی هوای پایتخت نقش دارند.
برای دستیابی به هوای پاک و سالم در تهران، تداوم و تشدید اقدامات کنترلی از سوی نهادهای مسئول، توسعه حمل و نقل عمومی پاک، ترویج استفاده از وسایل نقلیه برقی و هیبریدی، بهبود کیفیت سوخت، مدیریت ترافیک و توسعه فضای سبز از جمله راهکارهای اساسی به شمار می‌روند. همچنین، نقش شهروندان در کاهش آلودگی هوا از طریق استفاده کمتر از خودروهای شخصی، مدیریت مصرف انرژی و مشارکت در طرح‌های کاهش آلودگی هوا نیز بسیار حائز اهمیت است.
امید است با تداوم وزش باد و عدم پایداری جوی، وضعیت قابل قبول کیفیت هوای تهران در ساعات و روزهای آتی نیز حفظ شده و شهروندان بتوانند از هوای سالم‌تری تنفس کنند. با این حال، نباید از تلاش برای یافتن راهکارهای دائمی و اساسی برای مقابله با آلودگی هوا غافل شد تا نسل‌های آینده نیز از نعمت هوای پاک بهره‌مند شوند.
