شتاب‌گیری سرمایه‌گذاری‌های معدنی چین در سطح جهانی
سرمایه‌گذاری‌های خارجی چین در حوزه معدن با سرعتی بی‌سابقه در حال گسترش است. شرکت‌های چینی در سال‌های اخیر تمرکز خود را بر تأمین مواد معدنی حیاتی مانند مس و کبالت افزایش داده‌اند تا زنجیره تأمین مواد اولیه مورد نیاز صنایع داخلی را تقویت کنند.
بر اساس گزارش منابع بین‌المللی، چین در سال ۲۰۲۳ بیش از ۱۶ میلیارد دلار در پروژه‌های معدنی سراسر جهان سرمایه‌گذاری کرده است. این رقم شامل خرید سهام جزئی نمی‌شود و نشان‌دهنده تمایل جدی پکن به کنترل منابع کلیدی در بازار جهانی است. از جمله سرمایه‌گذاری‌های شاخص می‌توان به پروژه پنج میلیارد دلاری در یک معدن مس در افغانستان، یک میلیارد دلار در معدن طلای غنا و تعهد پنج میلیارد دلاری در زامبیا تا سال ۲۰۲۸ اشاره کرد. همچنین، چین بخشی از سهام بزرگ‌ترین معدن مس فیلیپین در منطقه تامپاکان را نیز خریداری کرده است.
مس به عنوان فلزی استراتژیک که در صنایع مختلف از ساخت‌وساز تا تولید خودروهای برقی کاربرد دارد، در صدر اولویت‌های سرمایه‌گذاری چین قرار دارد. بیش از نیمی از سرمایه‌گذاری‌های معدنی خارجی چین در سال گذشته به این فلز اختصاص یافته است. در کنار آن، کبالت نیز به دلیل نقش حیاتی در تولید باتری‌های لیتیومی، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است. چین اکنون بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار معدنی در جمهوری دموکراتیک کنگو محسوب می‌شود؛ کشوری که بزرگ‌ترین ذخایر کبالت جهان را در اختیار دارد و سنگ معدن مس آن نیز از بالاترین عیار جهانی برخوردار است.
علاوه بر این، چین در حوزه عناصر خاکی کمیاب نیز سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای انجام داده است. این عناصر که در تولید فناوری‌های پیشرفته کاربرد دارند، در بسیاری از نقاط جهان یافت می‌شوند، اما چین با تمرکز بر کشورهای آفریقایی، به‌ویژه کنگو، موقعیت برتری در این بازار به دست آورده است.
طبق گزارشی مشترک از یک دانشگاه چینی و یک دانشگاه استرالیایی، سرمایه‌گذاری‌های معدنی چین در چارچوب طرح کمربند و جاده در سال ۲۰۲۴ به رکورد ۲۱ میلیارد دلار رسیده است؛ رقمی که از زمان آغاز این طرح در سال ۲۰۱۳ بی‌سابقه بوده است.
در حالی که کشورهای غربی نسبت به نفوذ فزاینده چین در بازارهای مواد معدنی ابراز نگرانی کرده‌اند، نشانه‌ای از کاهش سرعت این روند دیده نمی‌شود. روزنامه فایننشیال تایمز در گزارشی اعلام کرد که شرکت‌های چینی در سال جاری میلادی فعالیت‌های معدنی خود در خارج از کشور را به طور قابل توجهی افزایش داده‌اند. تحلیلگران معتقدند که محدودیت‌های جدید کشورهای غربی برای ورود سرمایه‌گذاران چینی، انگیزه مضاعفی برای گسترش فعالیت‌ها در سایر مناطق ایجاد کرده است.
با این حال، شرکت‌های چینی تاکنون تمایلی به ورود به بازارهای معدنی ایالات متحده و کانادا نشان نداده‌اند؛ موضوعی که بیشتر به دلیل موانع قانونی و مقررات سخت‌گیرانه در این کشورهاست تا مسائل ژئوپلیتیکی.
چین با این رویکرد تهاجمی در سرمایه‌گذاری‌های معدنی، نه تنها به دنبال تأمین نیازهای داخلی خود است، بلکه در حال بازتعریف نقش خود به عنوان بازیگری کلیدی در بازار جهانی منابع طبیعی است.
