مشاهده یک قلاده خرس قهوه‌ای بالغ در ارتفاعات ترگور ارومیه
ارومیه، آذربایجان غربی – طبیعت‌گردان و دوستداران محیط زیست در ارتفاعات روستای انبی ترگور ارومیه، جمعه گذشته شاهد صحنه‌ای نادر و دلنشین بودند: مشاهده و تصویربرداری از یک قلاده خرس قهوه‌ای بالغ که آزادانه در زیستگاه طبیعی خود جولان می‌داد. این رخداد، بارقه‌های امید را برای حفظ این گونه ارزشمند در میان نگرانی‌های فزاینده از کاهش جمعیت آن، زنده کرد.
مختار خانی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه، در این باره اظهار داشت که روز جمعه، ۱۹ اردیبهشت، افراد محلی به همراه کوهنوردان و یگان حفاظت اداره کل، در ارتفاعات روستای انبی ترگور در حوزه استحفاظی این شهرستان، یک قلاده خرس قهوه‌ای بالغ را مشاهده کرده و برای دقایقی از این گونه ارزشمند تصویربرداری کردند. این مشاهده، نه تنها نشان‌دهنده حضور این گونه در منطقه است، بلکه بر اهمیت همکاری مردم محلی و گروه‌های مردمی در حفاظت از حیات وحش تأکید می‌کند.
خرس قهوه‌ای: گنجینه‌ای در معرض خطر
خانی افزود: “خرس قهوه‌ای از جمله گونه‌های مهم و حساس حیات وحش است که در سال‌های اخیر جمعیت آن به‌شدت کاهش یافته و به همین دلیل برای حفظ و احیای نسل این گونه، برنامه ملی حفاظت توسط سازمان حفاظت محیط زیست تدوین شده است.” کاهش جمعیت خرس قهوه‌ای در بسیاری از نقاط جهان، زنگ خطری برای تنوع زیستی محسوب می‌شود و لزوم اقدامات فوری حفاظتی را گوشزد می‌کند.
وی بیان کرد: “آذربایجان غربی به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی، از جمله مناطق مهم کشور برای زیست این گونه محسوب می‌شود و خرس قهوه‌ای در تمامی مناطق این استان پراکنش دارد.” این ویژگی، مسئولیت‌های مضاعفی را برای حفاظت از این گونه بر عهده مسئولان و مردم این استان می‌گذارد. شرایط آب و هوایی متنوع، وجود جنگل‌های کوهستانی و منابع آبی مناسب در آذربایجان غربی، این استان را به زیستگاهی ایده‌آل برای خرس قهوه‌ای تبدیل کرده است.
تلاش‌ها برای حفظ و احیای نسل خرس قهوه‌ای
رئیس اداره حفاظت محیط زیست ارومیه ادامه داد: “در سال‌های اخیر و پس از ابلاغ برنامه عملی ملی حفاظت از این گونه ارزشمند، اقدامات متعددی توسط اداره کل حفاظت محیط زیست استان در راستای حفظ و احیای نسل خرس قهوه‌ای انجام شده که از جمله می‌توان به همکاری در ساخت مستند خرس قهوه‌ای، آموزش و توانمندسازی افراد بومی و محلی و برخورد قاطع با تخلفات شکار و صید اشاره کرد.” ساخت مستند، ابزاری قدرتمند برای افزایش آگاهی عمومی و جلب مشارکت مردم در حفاظت از حیات وحش است. همچنین، آموزش جوامع محلی و توانمندسازی آنها در زمینه حفاظت از زیستگاه‌ها، از جمله مؤثرترین راه‌ها برای همزیستی مسالمت‌آمیز انسان و حیات وحش است. برخورد قاطع با شکارچیان غیرمجاز نیز، ضامن بقای این گونه در طبیعت است.
شناخت بیشتر از خرس قهوه‌ای: یک گونه با شکوه
خرس قهوه‌ای (نام علمی: Ursus arctos) گونه‌ای بزرگ‌جثه و درشت‌اندام است که در بسیاری از مناطق آمریکای شمالی و شمال اوراسیا پراکنش دارد. وزن این گونه از ۷۰ تا ۷۸۰ کیلوگرم متغیر است و بزرگ‌ترین زیرگونهٔ آن، خرس کودیاک، هم‌اندازه خرس قطبی است و با آن برای عنوان بزرگ‌ترین گونهٔ خرس و بزرگ‌ترین شکارچی خشکی رقابت می‌کند. این اطلاعات، عظمت و اهمیت این گونه را در اکوسیستم‌های طبیعی نشان می‌دهد. خرس قهوه‌ای در اکوسیستم خود نقش کلیدی ایفا می‌کند و به عنوان یک گونه چتر، حفاظت از آن به حفاظت از بسیاری از گونه‌های دیگر که در زیستگاه مشترک زندگی می‌کنند، کمک می‌کند.
اهمیت حفاظت از زیستگاه‌ها و همکاری‌های مردمی
مشاهده این خرس قهوه‌ای در ارومیه، یادآور لزوم ادامه و تشدید تلاش‌ها برای حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی و افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت حفظ تنوع زیستی است. همکاری میان سازمان‌های دولتی، جوامع محلی، گروه‌های مردمی و دوستداران طبیعت، برای بقای این گونه‌های ارزشمند و تضمین سلامت اکوسیستم‌های طبیعی کشور حیاتی است. انتظار می‌رود با افزایش مشارکت مردم و حمایت‌های دولتی، شاهد افزایش جمعیت خرس قهوه‌ای و سایر گونه‌های در معرض خطر در مناطق حفاظت شده آذربایجان غربی و سایر نقاط کشور باشیم. این اقدام، نه تنها برای محیط زیست کشور، بلکه برای حفظ میراث طبیعی جهانی نیز ضروری است.
