وقتی سبزی و میوه گران‌تر می‌شوند؛ نقشه تغییر قیمت خوراکی‌ها در شهریور
کدام خوراکی‌ها بیشترین افزایش قیمت را تجربه کردند؟
مرکز آمار تغییرات قیمتی گروه‌های خوراکی در شهریور را منتشر کرد؛ گزارشی که نشان می‌دهد نوسان شدید در سبزیجات و میوه‌های فصلی همراه با افزایش ملموس قیمت پروتئین‌ها و تخم‌مرغ، فشار معیشتی خانوارها را بالا برده است. این موج قیمتی الگوی فصلی را تشدید کرده و سازوکار تأمین، توزیع و ذخیره‌سازی را زیر ذره‌بین می‌برد.
اقلامی که بیشترین جهش را داشتند
طبق گزارش، بیشترین افزایش ماهانه در شهریور به گروه میوه و سبزیجات تعلق گرفت؛ موارد شاخص عبارتند از:
- میوه و خشکبار: هندوانه با رشد ۶۳.۵ درصد، خربزه ۲۹.۸ درصد، پرتقال ۱۳.۲ درصد؛ انار با کاهش ۱۳ درصد تنها کالایی بود که افت قابل‌توجه داشت.
- سبزی و محصولات کشاورزی: خیار ۳۴.۴ درصد، قارچ ۲۸.۷ درصد، سیب‌زمینی ۹.۹ درصد. در میان پروتئین‌ها نیز گوشت گاو یا گوساله ۱۱.۴ درصد و مرغ ماشینی ۱۱.۲ درصد افزایش یافتند؛ تخم‌مرغ ماشینی با ۹.۴ درصد رشد یکی دیگر از اقلام برجسته بود.
ریشه‌های محتمل افزایش‌ها
چند عامل تراز این تغییرات را توضیح می‌دهد:
- فصلی‌بودن تولید میوه و سبزی و نوسان عرضه محلی؛
- مشکلات زنجیره تأمین شامل هزینه‌های بالای حمل‌ونقل، کمبود ذخیره‌سازی سرد و اختلالات منطقه‌ای هوا یا آفات؛
- افزایش هزینه نهاده‌های کشاورزی و خوراک دام که فشار بر قیمت گوشت و تخم‌مرغ می‌گذارد؛
- تقاضای فصلی یا محلی و تأخیر در عرضه به بازار که باعث جهش موقت قیمت می‌شود.
پیامدها برای خانوارها و توصیه‌های کاربردی
افزایش چشمگیر قیمت اقلام پرمصرف به‌ویژه در سبد پایین‌درآمدان، کاهش قدرت خرید و تغییر الگوی مصرف را به دنبال دارد. برای کاهش اثرات کوتاه‌مدت و میان‌مدت می‌توان روی این اقدامات تمرکز کرد:
- تقویت ظرفیت‌های نگهداری و سردخانه‌ای و راه‌اندازی بازارچه‌های مستقیم از تولیدکننده به مصرف‌کننده برای کاهش واسطه‌گری؛
- برنامه‌ریزی حمایتی هدفمند نقدی یا کالا برای خانوارهای کم‌درآمد و توسعه راهکارهای کشاورزی دقیق برای بهینه‌سازی هزینه‌های تولید.
نوسان شهریور یادآور این است که کنترل قیمت خوراکی‌ها فراتر از سیاست‌های پولی و حمایتی نیازمند هماهنگی عملی بین وزارتخانه‌های کشاورزی، صمت، جهاد، سازمان‌های محلی و بخش خصوصی است تا زنجیره‌ای کارآمد، پایدار و منصفانه برای تأمین غذای خانوارها شکل بگیرد.
نیما مهدوی، یکی از خبرنگاران پرتلاش و خوش‌فکر تیم خبری است که با نگاهی تازه به مسائل، به پوشش رویدادهای روز می‌پردازد. او با تخصص در حوزه‌های فرهنگی و هنری، همواره سعی دارد تا با گزارش‌های جذاب و تحلیل‌های خلاقانه، ابعاد پنهان یک خبر را به مخاطبان نشان دهد.
